આજે ઘર ઘર હોસ્પિટલના ખાટલા બન્યા છે તેનું કારણ ઘર જીવહિંસાનું કતલખાનું બન્યું છે માટે!

આગળના ભાગમાં આપણે જોયું કે માન​વભવમાં સામગ્રી એવી કે જો માણસ ધારે અને ભવિતવ્યતાદિનો સુયોગ હોય, તો માણસ બહુ ખૂશીથી પાપ વગર જીવી શકે.

અને જોયું કે રસોઇનું પાપ કરતાં સ્ત્રીઓને થાય કે

• રસોઈ કરતા કરતા પણ જેટલાં પાપોથી બચી શકાય તેમ હોય, તેટલાં પાપોથી બચવાની કાળજી રાખ​વી.
• પરંતુ ખુબ જ દુ:ખ સાથે કહેવું પડે છે કે આજે આધુનિકતાની આંધળી દોટ અને અજ્ઞાનતા વશ જીવદયા અને જયણાની આજે ખાસ્સી ઉપેક્ષા કરવામાં આવે છે…
• તો ચાલો આપણે જયણા વિશે વિસ્તારથી જોઈએ.. જેથી આપણે અજ્ઞાનતા વશ થતા પાપોથી બચી શકીએ…

હ​વે આગળ,

જૈન કોમ આટલી ઉજળી, તેજસ્વી અને આગળ પડતી છે તે જિનપૂજા જીવદયા અને જયણાને આભારી છે.

• જૈનો જિનપૂજા જીવદયા અને જયણાને કુળદેવીની જેમ સન્માને છે.
• પરંતુ અફસોસ સાથે એકરાર કરવો પડે છે કે હવે આ ત્રણેય કુળદેવીની ભક્તિમાં ઓટ આવી છે.
• આધુનિકતાની આંધળી દોટ અને અજ્ઞાનતા, આ બે પરીબળોના કારણે જીવદયા અને જયણાની આજે ખાસ્સી ઉપેક્ષા કરવામાં આવે છે.
• જૂના સમયમાં આપણી દાદીમા આ બાબતોમાં ખૂબ ચોક્કસ હતી, આ વિષયમાં ખૂબ માહિર હતી.
• રસોડામાં ચંદરવા-પૂંજણી વગેરે જયણાના સાધનો અવશ્ય રાખવામાં આવતા પરંતુ આધુનિકતાના રંગે રંગાયેલી વહુઓનું સામાન્ય ઘરમાં આવ્યું ત્યારથી જયણાની જાળવણી ઘટતી ચાલી.
• તેઓની ઉપેક્ષાથી જાણે જયણાદેવી ઘર ત્યજીને ચાલી નીકળ્યા છે.
• આજે આ નવા રંગે રંગાયેલી વહુ - દિકરીઓને ખબર જ નથી કે ઘરમાં જીવોત્પત્તિ કેમ અટકાવવી અને જીવોત્પત્તિ થઈ જાય તો જયણા કેવી રીતે કરવી?
• પૂર્વે આ બધું આપણા દાદીમાને મોઢે હતું, એમને કંઠસ્થ રહેતુ હતું.
• જેટલી જયણા વધારે હશે એટલું આરોગ્ય ઘરમાં સચવાશે. મંદવાડા દૂર ભાગશે.
• આજે ઘર ઘર હોસ્પિટલના ખાટલા બન્યા છે તેનું કારણ ઘર જીવહિંસાનું કતલખાનું બન્યું છે માટે!

અષ્ટ પ્રવચન માતા એ સાધુની માતા છે તો જયણા એ શ્રાવકની માતા છે.

• જયણા એટલે જીવરક્ષા માટેની કાળજી.
• આપણી ચારે બાજુ વિશાળ જીવસૃષ્ટિ પથરાયેલી છે.
  • ફળિયામાં કૂતરા છે
  • આંગણામાં બિલાડા છે
  • રસોડામાં વાંદા છે
  • શયનખંડમાં માંકડ છે
  • ખાળમાં ઉંદર છે
  • માથામાં જુ છે
  • ખૂણે-ખાંચરે ક્યાંક કીડીના દર છે
  • છત કે દિવાલમાં ક્યાંક પક્ષીના માળા અને કરોળીયાના જાળા છે
  • ફર્નીચરમાં કે દિવાલમાં ઉધઈ છે
  • ચારે બાજુ મચ્છર ઉડે છે
  • નળમાંથી વહી આવતા પાણીમાં અસંખ્યાતા ત્રસ જીવો છે
  • અનાજમાં ઈયળ અને ધનેડાં છે
  • શાકભાજીમાં પણ ક્યાંક ઈય​ળ છે
  • વાસણમાં ક્યાંક કંથવા છે
  • સચિત્ત માટી પૃથ્વીકાય છે
  • કાચા પાણીમાં અકાય જીવો છે
  • અગ્નિમાં, વાયુમાં અને વનસ્પતિમાં પણ જીવ છે
• વાનગીઓ ઉપર કે ફર્નીચર વગેરેમાં બાઝી જતી ફુગ​ અને મકાનના કમ્પાઉન્ડમાં ફેલાઈ જતી લીલમાં પણ અનંતકાય જીવો છે.
• બેસતાં, ઉઠતાં, હાલતા-ચાલતા, ખાતા-પીતા, સૂતા, બોલતા, વસ્તુ લેતા-મૂકતા, બારણા ઉઘાડ-બંધ કરતાં કે સાફ-સફાઈ કરતાં આપણી બેકાળજીથી આવા ૧-૨ થી માંડીને અનંત જીવોની હિંસા થઈ જવાની સંભાવના છે.
• આપણી થોડીક કાળજી આવા અનેક જીવોના પ્રાણ બચાવી લે અને આપણને હિંસાના પાપથી બચાવી લે.
• પાપથી રક્ષણ એટલે ભવિષ્યના દુ:ખથી રક્ષણ.
• આ રીતે પાપ અને દુઃખથી આપણી રક્ષા કરનારી જયણા આપણી ‘મા’ જ કહેવાય ને!

વધુ હ​વે પછીના ભાગમાં